Als getrouwde jongeman vertrok ik naar Indie op de Kota Baru in oktober 1946. Maar net zoals bij vele van mijn maten was de liefde in Holland niet bestand tegen de afstand in tijd en plaats. Van een ‘scheiding te velde’ die door de legerautoriteiten geregeld zou worden om van mij een ‘vrij’ man te maken, kwam niets terecht. Dit bracht mij in een lastig parket toen ik in 1948 Noes, mijn nieuwe liefde, ontmoette op de maandelijkse dansavond op de kazerne.
Ter afleiding mochten Nederlandse militairen dansen met Indische meisjes, die veelal keurig Nederlands spraken. Toch was de sfeer bij deze meisjes thuis heel anders dan wat ik gewend was. De hartelijkheid en ongedwongen sfeer staken schril af bij het gereguleerde leven van de Nederlandse verzuiling. Ik was overdonderd, maar hield de relatie geheim, want formeel was ik immers nog getrouwd. Bovendien wist ik uit ervaring dat de aalmoezenier en de dominee relaties met niet-Nederlandse meisjes actief tegenwerkten, en zeker als het meisjes betrof van een ander geloof. Ze zeurden dan ook al tegen mij aan waarom ik nooit brieven naar Nederland schreef.
Samen spaarden we voor haar overtocht naar Nederland die in die tijd 1500 gulden kostte! Zij werkte voor een distributiekantoor, ik deed mee aan bokswedstrijden. Ik vertrok met mijn eigen eenheid op 3 december 1949 uit Tandjong Priok. Noes scheepte in op een burgerschip naar Nederland, zwanger van ons eerste kind.
Van de toezegging aan teruggekeerde militairen dat we hulp zouden krijgen bij het vinden van een huis en baan, kwam weinig terecht. Noes en ik waren op onszelf aangewezen. Gelukkig konden we bij mijn ouders intrekken, weliswaar als zevende en achtste bewoners van een klein huis. Een paar maanden later kwam daar een negende bewoner bij. Kort daarna konden wij, na de officiële scheiding, formeel trouwen. Het huwelijk zou 58 jaar duren, ondanks haar katholieke Indische achtergrond en mijn a-religieuze oer-Hollandse inborst. Ik had immers aan het begin al gezegd: "Je mag altijd naar de kerk, als je maar goed voor mijn kinderen en huis zorgt." |